Gardrop Atatürkçüsü 12 Eylül rejimi, Atatürk'ün sadece bir devrimine açıkça karşı çıkardı, dilde sadeleştirme ya da Öztükçe'ye. İnatla Osmanlıca kelimeleri savundu. Ülkenin tek televizyon kanalı TRT yetmedi, ders kitaplarında, polis radyosunda ve hatta gazeteler üzerinde Osmanlıca baskısı kurdu. Bazı kelimeleri yasakladı. 1402'likler diye bilinen ve pek çoğu Amerika'ya göç eden akademisyenlerin yerine geçen sözde akademisyenlerin çoğu da Osmanlıca'da inat etti. TRT'nin bu Osmanlıca inadı, Star 1 ve özel kanallar açılana kadar sürdü. Sonra Osmanlıca kelimeler yavaş yavaş azaldı.
Ders kitaplarında Osmanlıca, özellikle Türk Dili ve Edebiyatı ya da Türkçe derslerinde, benim liseden mezun olduğum 1993'e kadar azalarak devam etti. 1998'de öğretmen olduğumda ise bitmiş olmakla beraber, müfredatta yoğun bir divan edebiyatı ve aruz, müfredatta yoğundu. Halen var olmakla beraber azalıyor. Öte yandan yeni nesil için aruz ölçüsünü anlamak giderek zorlaşıyor. Çünkü artık hiç kimse, Arapça ve Farsça kelimeleri, gereği gibi okumuyor. İnternet çıktığınan beri o da zorlaştı, klavyede ince a harfi yok ya da çok zor.
Osmanlıca kelimelerin bütün bu çabalara rağmen silinmesi ve Türkçeleşmesi, okuma yazmanın ve eğitimin yaygınlaşması ile açıklanabilir. Osmanlıca kelimelerin telaffuzu, Türkçeye uymuyordu. Diğer bir sebepte, Osmanlıcanın aslında halkın anlamaması için uydurulmuş bir dil olması, kelimelere sık sık başka anlamlar yüklenmesi de olabilir. Mahmut Esat Bozkurt'un da dediği gibi, bu Osmanlı dili ve alfabesi madem bu kadar kutsaldı, neden Osmanlıda okuma-yazma oranları diplerdeydi? Üstelik Osmanlıda bir eğitim-öğretim birliği de olmadığından, bir yazı birliği de yoktu.
Sadece yazı birliği değil, anlam birliği yoktu. Osmanlı şairleri ve yazarları, Arapça ve Farsça kelimeleri, orjianal anlamından çok uzakta kullanmaktadırlar. Bu yüzden pek çok Arapça-Farsça kelime, Türkçeye farklı bir anlamda kullanılır olmuştur. Mesela Farça'da hasta, yorgun demektir, hastane de otel demektir. Sümük et, pehlivan da savaşçı erkek, tam Türkçe karşılığı ile yiğit demektir. Millet kelimesi ise, Arapça din kelimesinden türemiştir. Hatta Necmettim Erbakan öncülüğünde bir sürü parti kuran Milli Görüş grubu da, adını dinden almıştır.
Ben de üniversite eğitimini, böylesi Osmanlıca zırvalayan ve kelime uyduran akademisyenlerin kitaplarını derslerde bellemekle geçti. Bölümün kurucusu ve başkanı (şimdilerde Profesör olan) Metin Özkul'un doktora hocası Amiran Kurtkan Bilgiseven'in dört kitabını ders kitabı olarak okuttu. Kitap, ağdalı denilen bir sürü saçma sapan Osmanlıca kelime ile doluydu. Bir kere Isparta'ya konferans vermeye de geldi. Türkçenin yetersizliğinden falan bahsetti.
Yıllar boyunca, başka kaynaklardan da sosyoloji, felsefe ve psikoloji okudukça, diploma alma dışında dört yılımı ziyan ettiğimi anladım. Zira özellike Amiran'ın günümüz sosyolojisi ile alakası yoktu. Diğer derslerde benzerdi. En kötüsü de sosyal psikoloji dersiydi. Erol Güngör'ün, Amerikalı psikologlardan çevirdiği ve fi tarihinden kalma kitabın, ciltlenmiş fotokopisini okuyorduk. Ben bu kitabı merak ettim ve nadirkitap.com gibi sitelerde bile bulamadım. Ayırca, sosyal psiloljide devrim yapan Muzaffer Şerif'in adının bir kere bile anılmadığı sosyal psikoloji dersinin ne anlamı var?
Sonraki yıllarda da öğrendim ki, Osmanlıca kelimelerde ısrar eden akademisyenlerin asıl amaçlarının bilgisizliklerini gizlemek olduğunu anladım. Özellikle dini konulardaki Arapça-Farsça kelime bolluğunun amacı, kitabın okunmamasını sağlamak. Türkiyede dini kitaplar çok satılsa da, az okunur. Okuduğunu anlamayan dindar, anlamadığını da sırgulamaz.
Neyse ki akademisyenler arasında Osmanlıca savunucusu giderek azaldı ve belki de kalmadı. Çünkü popüler bilim kitabı yazmak ve seminerler vermek, ciddi anlamda bir gelir kalemi. Dinleyiciler öztürkçe kelimeleri bilmese de, kökünden çıkarım yapabiliyor.
Bu konu ile ilgili diğer yazılarım: https://onbinkitap.blogspot.com/2020/08/osmanlica-hakkinda-yanlislar-ve.html
Ayrıca: https://onbinkitap.blogspot.com/2021/02/mezar-tasi-okuma-meselesi.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder