29 Mart 2021 Pazartesi

SATRANÇ DEHASI TATAR NECMETTİN PAŞA (RASHİT NEZHMETTİNOV)

   


Önce Necmettinov hakkında ansiklopedik bilgi verelim.

Raşid Gibyatoviç Necmettinov (Tatarca:Рәшит Һибәт улы Нәҗметдинов), (Rusça:Рашид Гибятович Нежметдинов); 15 Aralık 1912 – 3 Haziran 1974) ünlü bir Sovyet satranç oyuncusu, satranç yazarı ve dama oyuncusuydu.

Gençliği

Necmettinov, Rus İmparatorluğu'na bağlı Aktubinsk'te, günümüz Kazakistan'da Aktobe'de, bir Tatar ailede doğdu. Ailesi çok küçükken öldü  Onu ve diğer iki kardeşini başka bir aile tarafından büyütülmek üzere bıraktılar. Yetim, fakir aile, Tataristan'ın Kazan kentine taşındı.

Necmettinov, hem satranç hem de dama 'da doğal bir yeteneğe sahipti. Diğer oyuncuların bir satranç kulübünde oynayanları izleyerek satranç öğrendi, bunun üzerine oyunculardan birine meydan okudu, kazandı ve daha sonra başka bir oyuncuya meydan okudu, o oyunu da kazandı. 15 yaşında Kazan'ın Pioneers Turnuvasında oynadı, 15 oyun kazandı. Aynı zamanda dama oynamayı da öğrendi. Oyunu öğrendiği aynı ay boyunca, Kazan'ın damalarını oyununda yarı finale çıktı ve finalde ikinci oldu. Aynı yıl, Rus Dama Şampiyonası'nda altıncı oldu. Daha sonra en az bir kez Rus Dama Şampiyonası'nı kazandı. Daha sonra, satranç için dama'dan vazgeçti.

Satranç kariyeri

Oyun stili

Necmettinov, dünyadaki en iyi oyuncuların çoğunu yenen sert, yaratıcı ve saldıran bir oyuncuydu.

Rusya Şampiyonası

Necmettinov, 1950, 1951, 1953, 1957 ve 1958 Rus Satranç Şampiyonası'nda beş galibiyetle tarihe geçti.

Uluslararası Master unvanı

FIDEBükreş'te 1954'te Viktor Korchnoi'nin ardındaki ikinci sırayı bitirmesi için Uluslararası Master unvanını aldı. Bu, Sovyetler Birliği dışında rekabet edebildiği tek zamandır. Olağanüstü yeteneğine rağmen, büyük usta unvanını asla alamadı.

Dünya şampiyonlarına karşı sonuçlar

Necmettinov, ömür boyu artı puan aldığı Mikhail Tal ve Boris Spassky gibi dünya şampiyonlarına karşı bir takım oyunlar kazandı. Ayrıca, David BronsteinLev Polugaevsky ve Efim Geller gibi dünya standartlarında büyük ustalara karşı da başarılı oldu. Dünya Şampiyonlarına karşı yarıştığı 20 maçta artı bir puan aldı.

Anıt

Kazan Satranç okulu, günümüzde Raşid Necmettinov'un adını almıştır. (Wikizero)

Değişik internet sitelerinde daha fazlasını bulabilirsiniz. Bence Necmettinov'la ilgili gizemli konu, Sovyetlerce, o zamanın Demir Perde gerisi denilen Sovyet Bloku dışına çıkmasına izin verilmemesi. Sebebinin Tatar ve Müslüman olması gösteriliyor ama Sovyetler Birliğinin pek çok Tatar ve Müslüman sporcusu-şampiyonu oldu. Kendisinin satrancın Naim Süleymanoğlu'su olmasından korktuklarına göre, rahmetlinin İslamiyet ve Türklük-Tatarlık üzerine radikal düşünceleri vardı belki de.

Oysa kendisi, ikinci dünya savaşında, Sovyet donanmasında başarılı ve bol madalyalı askerliği ile ülkesine bağlılığını da ispat etmişti. Necmettin Paşa unvanı  da kendisine askerliği sırasında Ruslar tarafından verilmişti. Demek ki satrancın Naim'i olması tehlikesi Rusları ciddi şekilde korkutmuştu.

Diğer yandan sadece Fide Mastır derecesinde kalmasını tek sebebi,  Rusların yurt dışına çıkmasına izin vermemesi de olmayabilir.  Kendisi bir deha olmakla beraber, satrancı biraz boks, biraz da poker gibi oynamış. Youtube'da analiz edilen bir kaç maçında gördüğüm kadarı ile aşırı saldırgan bir sitili var. Satrancın romantik döneminin gambitli oyunlarından bile daha saldırgan bir tarzı var. Blitz (Kısa süreli, hızlı satranç oyunları) oyunlarını analiz eden geri zekalıdır diye bir sözü de var.

Kendisini sadece Youtube'da bazı satranç kanallarının analizlerinden tanıyabildim. Kendisinin kitaplarının ya da kendisi hakkında kitapların Türkçeye çevrilmemiş.

Bu satranç dehasının ülkemizde tanıtılması gerektiğini düşünüyorum.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder