Sevgili okurlarım. Bu yazıyı bu vakte kadar yazmamış olma sebebim, buna yetkim olmamasıdır. Hayatım boyunca çiftçilik yapmış, tarla sürmüş olmadığım gibi, tarım sektörü ile tek alakam, öğretmenliğimin ilk yıllarını kırsalda yapmış olmaktır. Gel gelelim sorun acilse, yetkiniz ya da ehliyetiniz yoksa da, işe el koyarsınız. Tuz Gölünde ölen yavru flamingoların fotoğrafını görünce, bu yazıyı yazmaya karar verdim, çünkü basında vahşi sulamadan bahseden yok.
Buna benzer durumları, yıllar önce baca temizlememe benzetirim. Yıllar önce, ilk atandığım ilçede, baca temizlemeye parasıyla adam bulamamıştım. Üç katlı lojmanın çatısına çıkıp, kendim temizlemiştim. Şimdi de hiç kimse vahşi sulamadan bahsetmediği için, ben yazmak durumunda kaldım.
Vahşi sulama denilen şey, tarlanızın-bahçenizin dibinde su kaynağı ya da su kuyusu varsa, ürünün türüne göre aylarca ve gece-gündüz salma sulama yapıyorsunuz. Geleneksel salma sulamanın vahşice olanı. Bundan youtuber Ruhi Çenet, obruk oluşma nedeni olarak bahsetmişti.
Yer altı suları başta olmak üzere, su kaynaklarını hunharca tüketen vahşi sulama, obrukların, çölleşmenin, kuruyan göllerin de en büyük sebeplerinden biridir. Bu vahşi sulama, özellikle kuyu suyu ile yapılıyor ve her sene daha derine kuyu açılıyor, ta ki kuyudan tuzlu-jeotermal su çıkana kadar.
Vahşi sulamanın bir nedeni de, ticari hırs. Kurak arazide, mısır, patates, elma, kiraz gibi bol su isteyen ya da aynı ürünün, bol ürün veren ama her sene ithal tohum isteyen hibrit ( çoğunlukla İsrail-İtalyan-Hollanda patentli) çeşitlerinin kullanılması, vahşi sulama kullanımını arttırıyor.
Vahşi sulamanın tek zararı, su kaynaklarını tüketmesi değil, toprağın mineral ve mikrobiyolojik dengesini de bozması, toprağın tuzlanmasına sebep olmasıdır.
İşin daha acı tarafı, bu yazıyı benim yazmış olmam, onlarca ziraat fakültesi, hocaları ve mezunlarının gerçekten hiç bir işe yaramamasıdır.
Vahşi sulama, Aral gölünü kurutan, Özbekistan ve Türkmenistan'ın yarısını çöl yapan kabustur. Hükumet ve yerel idareler (son yasa ile büyük şehir belediyeleri bu konuda hayli yetkili oldu) bir an önce bir şeyler yapmaya başlamalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder