Raks, bizde çok eskidir. Köçekler ve tavşanoğlanları tabir edilen raksların köçek raksları eskiden sebest olduğundan ve şimdiki gibi İstanbul'da balolar, tiyatrolar ve suvareler gibi eğlenceler olmadığından bütün yaz Silahtarağa ve Karaağaç mesirelerinde her gece sabahlara kadar köçek oynatma eğlenceleri olur ve resmi ziyafetlerde, bayramlarda Hünkar ve Sultan saraylarında, padişahların ziyafet ve düğünlerinde, sair cemiyetlerde ve kış eğlencelerinde, helva sohbeti gecelerinde köçekler raks ederlerdi.. Raks esnasında kadife üstüne sırma işlemeli mintan ve sırma saçaklı canfes etek giyerler, bellerinde sırma kemer takarlar, başları açık ve saçları uzundur. Parmaklarında perçemden yapılmış zil bulunur. Tavşanoğlandarı da siyah çıhadan topuklarına kadar uzun şalvar ve sırtlarına yün çuhadan dar bir camedan giyer, bellerine şal sarar ve başlarına ufak fesler giyerlerdi.Raks ederken sazın usulüne uyarak, zil vurmak ve ayak atmak şart olduğundan, rakslar uzun müddet meşkhanlerde ders görürlerdi.
Eskiden İslam, İsevi (Hristiyan) ve Musevi, Kıpti gibi muhtelif millet ve mezhepten rakkaslar bulunurdu. Sonraları yalnız Rumlara inhisar etti. 1856 yılında meşhur İstefanaki Bet'in vaki ihtarı üzerine Reşit Paşa tarafından resmen kaldırıldı. Bu köçekler kış mevsiminde tavşan kıyafeti ile ekseriya meyhanelerde bulunup, zevk ve sefahat erbabının karşında bu kıyafet ile raks ederdi.
Bir Zamanlar İstabul- Balıkhane Nazırı Ali Rıza Bey Tercüman 1001 eser. Hazırlayan: Mehmet Niyazi Banoğlu. SAYFA 286-287
Aynı kirabın 303. sayfasında, Kadın Çengileri başlığı altında, Tavşan raksından gene bahsediyor.
Üçüncü fasıl tavşan raksıdır. Bu raksda kadifeden yapılmış erkek biçimli kovalı şalyvar ve o reknte dar camdedan ve başlarında dal fes giyip, bellerine şal kuşanırlar. Fesin altında saçlar gelişigüzel salıverilmiştir. Parmaklarında yine zil bulunur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder