10 Kasım 2025 Pazartesi

TOPLUM SÖZLEŞMESİ-FETİHÇİDE BİRLEŞMEK, GÜCE BOYUN EĞMEK





Toplum sözleşmesi her zaman uyumla olmaz, bazen de dayatılır.  Güçlü bir lider, diğer kabileleri, beylikleri itaat altına alır. Çin'in kuruluşundan başlayarak, ilk çağdan itibaren pek çok devlet böyle kurulmuştur. Çin'de bu gün bile bir çok resmi dil vardır. Çin'i daha sonra Türk-Hun kökenli Tabgaçlar, Moğollar ve Mançular işgal etti ve bu işgalci toplumlar çabucak Çinlileşti. Osmanlı'da benzer bir şekilde, Osmanoğulları beyliğinin, diğer beylikleri itaat altına alması ile imparatorluk oldu. Osmanlı'nın beylikleri birleştirmesi, Yavuz Sultan Selim dönemine kadar sürdü. Sonraki dönemde de pek çok derebeyi, kısmen yarı bağımsız yaşadı. Osmanlı'nın gücü biraz düştüğünde, Anadolu isyanlarla çalkalandı. Osmanlılar üzerlinde uzlaşılmış bir beylik değildi ama güçleri ile iktidar oldular.

Üzerinde anlaşılan çoğu ismin, diğerlerine hakim olacak kadar güçlü olması şarttır. Güçlü değilseniz, insanların sizin isminiz üzerinde uzlaşması zor olur. İstenmeyen biriyse yada birileriyse,  sonsuza kadar güç kullanamaz. İngilizlerin deyimiyler, kılıçla fethedebilirsin ama kılıçların üstüne oturamazsın. Osmanlı Balkanları ve Anadolu'yu fetihçi olarak birleşti. Anadoluda beyliklerin, Balkanlarda despot denen derebeylerin kavgalarından bıktığı için Osmanlı'ya boyun eğmişti. Fakat bu seferde Osmanlı'nın valileri, derebeyleri ortalığı karıştırdı.

Bazı durumda fetihçi, yabancı da olsa, birleştirmesi kalıcı olur. Efsaneye göre Viking savaşçıları, Doğu Avrupa'daki Slav kabilelerini bir araya getirip, Rusların ilk hanedanlığı olan Runik hanedanlığını kurdu. Runik hanedanlığının son çarı Korkunç İvan, son oğlunu öldürüp, delirerek ölünce, Rus soyluları, manastırda yaşayan, babası hapiste 17 yaşında bir gencin adında uzlaşıp, Romanov hanedanlığını kurdu. 19. yüzyıl başlarında Shaka Zulu adında bir kabile lideri, Güney Afrika'da kabileleri bir araya getirdi. İki yüz yıla yakın süren İngiliz ve Irk ayrımı rejimine rağmen Zulu kimliği günümüze kadar geldi.

Fetihçiler, diğerleri tarafından uzlaşılmamış kişilerdir, bu uzlaşıyı sonradan kazanmalıdırlar. Aksi halde daha büyük bir parçalanmaya sebep olabilirler.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder